ANONİM ŞİRKET NEDİR?
Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan şirkettir. Anonim şirketin pay sahipleri, sadece taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ile ve şirkete karşı sorumludur. Anonim şirketler, kanunen yasaklanmamış her türlü ekonomik amaç ve konular için kurulabilir. Bu şirketlerin sermayeleri en az elli bin Türk Lirasından (50.000 TL) ve sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi yüz bin Türk Lirasından (100.000 TL) aşağı olamaz.

ANONİM ŞİRKETLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Anonim şirket bünyesinde ticaret yapmak isteyen kişiler açısından pek çok yükümlülük mevcuttur. Bunlara TTK uyarınca anonim şirket esas sermayesinin en az elli bin Türk Lirası (50.000 TL) olması, her faaliyet dönemi sonunda genel kurul yapılması, kuruluş sürecinde bakanlıktan izni alınan anonim şirketlerin genel kurul toplantılarında Bakanlık temsilcisi (hükümet komiseri) çağırma zorunluluğu, şirket hesaplarının profesyonel olarak bağımsız (dış) denetime konu olması, internet sitesi oluşturma yükümlülüğü örnek verilebilir. Bunların dışında anonim şirketlerin bir diğer önemli yükümlülüğü de sözleşmeli avukat bulundurma yükümlülüğüdür.

ANONİM ŞİRKETLERİN AVUKAT BULUNDURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Avukatlık Kanunu’nun 35. Maddesine göre esas sermayesi 250.000,00 TL ve üstü olan anonim şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğu vardır. Avukatlık Kanunu Yönetmeliğine göre bu yükümlülüğü yerine getirmeyen anonim şirketler Cumhuriyet Başsavcılığının re ’sen harekete geçmesinin yanısıra merkezlerinin bulunduğu yer barosu tarafından takip edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulacağı ve Baro Başkanlığı’nın bu konudaki çalışmaların sonuçlarını sözleşmeye taraf olan avukatları da içeren bir rapor ile her yıl sonunda Türkiye Barolar Birliği’ne bildirileceği ifade edilmiştir. Bu sebeple barolar belirli dönemlerde avukat bulundurma yükümlüsü şirketlere uyarı yazısı göndermektedir. Anonim şirketler kendilerine tebliğ edilen bu yazıya tebliğ tarihinden itibaren on (10) gün içerisinde cevap vermekle yükümlüdür. Anonim şirketler avukat bulunduruyor ise cevap yazılarında ilgili avukatın ücret ödemelerini gösteren serbest meslek makbuzu ödeme belgesi örneklerini, avukat sigortalı olarak çalıştırılıyor ise avukatın istenilen yıla ilişkin maaş bordroları örneklerini ilgili Baro Başkanlığı’na sunmaları gerekmektedir.

ANONİM ŞİRKETLERDE VEKİL BULUNDURMA ZORUNLULUĞUNUN CEZASI
Avukatlık Kanunu’nun 35. Maddesinde avukat bulundurma yükümlülüğünün yanında bu yükümlülüğü ihlalin yaptırımı düzenlenmiştir. Bu maddeye göre bünyesinde avukat bulundurmayan anonim şirketler Cumhuriyet Savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verileceği öngörülmüştür. Buna göre bir anonim şirket 2022 yılında bünyesinde avukat bulundurmuyorsa 2022 yılının ilk 6 ayı için aylık 10.008 TL (5.004*2), ikinci 6 ayı için aylık 12.942 TL (6.471*2), toplamda 137.700 TL idari para cezasıyla karşı karşıya kalacaktır.

AVUKAT İLE YAPILACAK SÖZLEŞME NASIL OLMALIDIR
Anonim şirketlerde avukat bulundurma yükümlülüğü kapsamında avukat ile yapılacak sözleşmede bulunması gereken hükümler Avukatlık Kanunu Yönetmeliği’nin 73. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre yapılacak olan sözleşme Avukatlık Kanunu’na ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine uygun ve yazılı bir şekilde düzenlenmelidir. Yapılacak olan sözleşmenin taraf sayısından bir fazla olacak şekilde düzenlenmesi gerekip birer nüshasının taraflara bir nüshasını ise avukatın kayıtlı olduğu baroya gönderilmelidir. Sözleşmenin içeriğinde iş sahibinin adı, soyadı, mesleki ya da ticari unvanı, adresi, vergi/T.C. kimlik numarası, Avukatın/avukatlık bürosunun/avukatlık ortaklığının adı, soyadı, unvanı, vergi/T.C. kimlik numarası, işin tanımı, Avukatlık ücreti ve ücretin nasıl ödeneceği, sözleşme hükümlerinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi değişikliklerine göre uyarlanacağı, sözleşmenin süresi, sözleşmenin sona erme koşulları, işin harç ve giderlerinin iş sahibine ait olduğu, bunların peşin olarak ya da avukatın ilk talebinde derhal ödenmesi gerektiği, sözleşmede yazılı adresin avukatın bu konudaki taleplerini ileteceği adres olduğu, bu adrese yapılan tebligatların iş sahibine yapılmış sayılacağının yer alması gerekmektedir.

Av. Reşit SELİMOĞLU